Hoe begin ik met kippen houden? #1

Bij het nadenken over een zelfvoorzienend leven waren kippen houden voor mij echt een no-brainer. Alleen als stadsvrouw wist ik (nog) helemaal niets van kippen. Waar begin je dan? Bij het kippenras natuurlijk. Want als je weet welk ras je wilt dan komt de rest vanzelf toch?

Kippenrassen en -soorten

Je kunt wel zeggen dat de fokkers niet stil hebben gezeten, want er zijn meer dan 300 rassen om uit te kiezen. Gelukkig is het snel onder te verdelen naar het doel van de kip. Want JA, alleen kippen leggen eieren. Alleen de ene kip legt er een stuk meer in het jaar dan de andere kip. Daarom is het bij het uitzoeken van je kippen belangrijk om het doel te weten. Je hebt namelijk sier-, leg-, vlees- en dubbeldoelkippen (zowel vlees als leg). Om het verhaal maar gelijk compleet te maken heb je ook nog krielvarianten. Laat ik even iets meer uitleggen over deze verschillen.

Sierkippen

Sierkippen zijn de kippen die leuk zijn om naar te kijken. Deze houd je dan ook, zoals de naam al zegt, voor de sier. Je kunt wel eitjes van deze kip verwachten, maar dat is niet het hoofddoel om deze kippen te houden. Het gaat hier alleen om het uiterlijk. Zijdehoenders en Cochin kipjes zijn hier veelvoorkomende voorbeelden van.

Als de zelfvoorziener die ik wil zijn heb ik me hier dan ook niet verder op gefocust.

Legkippen

Kijk, hier gaan we al veel meer in de zelfvoorzienende hoek zitten. Deze kippen zijn echt gemaakt om veel eieren te leggen in korte tijd, vaak al vanaf een maand of 5. Vooral de eerste 2 jaar zullen ze je goed van eieren voorzien (tussen de 200-300 eitjes), daarna kan de oogst wat minder gaan worden. Niet alleen qua hoeveelheid maar ook qua kwaliteit.

Wat me vooral ook opviel bij de legkippen is dat dit hele actieve rassen zijn, vaak wat kleiner en ze kunnen goed vliegen. Hierdoor is een hoog hek en scharrelruimte wel echt fijn of je moet ze jaarlijks gaan kortwieken zodat ze niet weg kunnen vliegen. De Leghoorn en de bruine legkip zijn wel de meest voorkomende vormen. 

Deze vind je ook bij www.redeenlegkip.nl. Wat een heel mooi doel heeft om legkippen die afgedankt zijn na 1,5 jaar een fijn leven te geven. Deze kippen leven dan nog een paar jaar en door de vele eieren die ze gewent zijn te leggen, geeft die je nog een mooie hoeveelheid eitjes.

Hoewel ik dit doel heel mooi vind en iedere kip een fijn leven gun, vraag ik me ook af of dit op lange termijn wel een duurzame oplossing is. Want de kippen worden opgekocht, dus voor de kippenhouder maakt het niet uit of het een soepkip of een ‘red een legkip’ wordt, hij verdient toch wel geld. Door de kippenboer geld te betalen voor deze kippen vraag ik me dus af of je niet een systeem in stand houdt die ik niet steun. Ik ben er zelf nog niet uit maar wilde dit initiatief en mijn gedachtes hierover ook met je delen.

Vleeskippen

Zo zijn we alweer bij de zwaarste kippen en grootste kippen die, je raad het vast al, voor het vlees zijn gefokt. Deze rassen zijn over het algemeen zo gefokt dat ze binnen korte tijd veel vlees aan de botten krijgen waardoor je ze binnen korte tijd zou kunnen slachten en eten, vaak al vanaf een maand of 5.

Omdat ze snel veel vlees krijgen heb je hier ook kippen tussen zitten die ‘lui’ kunnen worden als ze niet genoeg scharrel ruimte hebben. Doordat ze lui worden worden ze dan te dik en kan dat leiden tot het stoppen van de eiproductie. Dit zie je terug in bijvoorbeeld de Noord-Hollandse Blauwe en Marans kippen.

Qua karakter zijn dit over het algemeen wat rustigere kippen die niet echt vliegen, voornamelijk omdat ze gewoon te groot en zwaar zijn om te kunnen vliegen. Een lager hek kan hier dus ook voldoende zijn. Echter houd een laag hek niet altijd de roofdieren tegen.

 

Wat trouwens wel een leuk feitje is, niet alle kippen hebben roze vlees. Je hebt ook kippenvlees wat er geel uitziet en zelf kippen die geheel zwart zijn (op het ei na, die is wit).

Dubbeldoel kippen

Nu zijn we aangekomen bij de kippen die als zelfvoorziener misschien wel het meest interessant is, mits je vlees eet natuurlijk. Want deze kippen die kunnen én veel eitjes leggen én zijn geschikt om te houden voor het vlees.

Dit zijn dan ook weer grotere kippen die rustiger van aard zijn en vliegen door het gewicht niet tot nauwelijks.

Krielkippen

Krielkippen zijn eigenlijk kleine kippen, over het algemeen tot 1,5 kilo maar vaak nog minder. Deze zijn speciaal gefokt om klein te blijven en dus meer op de eieren gericht of mensen met een kleine ruimte om kippen te houden. 

Kippen voor de zelfvoorziener

Voor mij is het vrij snel duidelijk welk soort kippensoort het best voor mij zou zijn. In mei gaan wij namelijk verhuizen naar het platteland. Hier zitten ook geregeld roofvogels, dus grotere/zwaardere kippen worden dan minder makkelijk meegepakt dan de kleintjes, althans zo bedenk ik het me nu. 

De keuze voor de kip was voor nu vooral gedreven door het feit dat ik geregeld een vers eitje wil hebben. Daarnaast ben ik ook een vleeseter. Dus mijn focus gaat uit naar een dubbeldoel kip, oftewel, voor de eitjes en mogelijk ook voor het vlees.

Laat ik er ook vooral bij vertellen dat in het begin er maar een stuk of 3 kippen zullen zijn waardoor echt zelfvoorzienend kunnen zijn met vlees niet echt heel realistisch is, but you never know what the futher will bring.

Hieronder ga ik meer uitleggen over de kippen die ik heb overwogen, sommige was al snel duidelijk dat het hem niet werd dus daar is wat minder info over. Dit gaat ook puur over de grote varianten van de kip. Daarnaast had ik nog een aantal voorwaarden, namelijk rustige kippen die handtam gemaakt konden worden en niet echte vliegers zijn. De meeste zijn ook in kriel variant te verkrijgen waar de eigenschappen waarschijnlijk verschillen (vooral in het vleesgebruik/leggen van eieren). Al deze kippen zijn winterhard.

Populaire rassen die ik hierin niet heb meegenomen zijn oa Leghorns en de reguliere bruine legkip.

Amrock

Amrock

  • Hoe oud wordt deze kip? 6-8 jaar
  • Hoe zwaar is deze kip? Hennen zijn 2,5 tot 3 kilo, hanen zijn vaak 1 kilo zwaarder.
  • Hoeveel eieren leggen ze per jaar? ± 240 per jaar
  • Geschikt voor vlees? Ja
  • Wat is het karakter van de kip? Rustig, betrouwbaar en zal niet snel de confrontatie aangaan met andere kippen, mensen of dieren.
  • Worden ze broeds? Zelden
  • Kunnen ze tam worden? Ja met geduld
  • Vliegen ze actief? Ze zijn te groot om echt te vliegen dus een omheining van 1 meter zou genoeg moeten zijn.

Australorp

  • Hoe oud wordt deze kip? 6-10 jaar
  • Hoe zwaar is deze kip? Hennen zijn 2,5 tot 3 kilo, hanen zijn vaak 1 kilo zwaarder.
  • Hoeveel eieren leggen ze per jaar? ± 260 per jaar en leggen ook in de winter. Er is van dit ras een geval bekend waar de kip 364 eieren legde in 1 jaar.
  • Geschikt voor vlees? Ja
  • Wat is het karakter van de kip? Rustig en kan goed met andere kippen
  • Worden ze broeds? Niet snel
  • Kunnen ze tam worden? Ja, vrij makkelijk
  • Vliegen ze actief? Ze zijn te groot om echt te vliegen dus een omheining van 1 meter zou genoeg moeten zijn.
  • Overig
    De haan is heel luid;
    Omdat het een zwarte kip is heeft die meer schaduw nodig, kippen kunnen hun temperatuur niet reguleren zoals mensen.
Australorp
Barnevelder

Barnevelder

  • Hoe zwaar is deze kip? Hennen zijn 2 tot 2,5 kilo, hanen zijn vaak 1 kilo zwaarder.
  • Hoeveel eieren leggen ze per jaar? ± 180 per jaar
  • Geschikt voor vlees? Ja
  • Wat is het karakter van de kip? Rustig
  • Worden ze broeds? Niet geschikt voor de fok
  • Kunnen ze tam worden? Ja, heel makkelijk
  • Overig
    Deze kippen zijn overgevoelig voor de kippenziekte Marek

Bielefelder

  • Hoe zwaar is deze kip? Hennen zijn 2,5 tot 3 kilo, hanen zijn vaak 1 kilo zwaarder.
  • Hoeveel eieren leggen ze per jaar? ± 180 per jaar
  • Geschikt voor vlees? Ja
  • Wat is het karakter van de kip? Heeft een karaktertje waardoor die niet echt met andere kippen of zelf het eigen kippenras kan.
  • Worden ze broeds? Weinig
  • Kunnen ze tam worden? Niet heel snel
  • Vliegen ze actief? Ze houden niet van vliegen maar kunnen het wel
Bielefelder
Brahmas

Brahma's

  • Hoe oud wordt de kip? 10-15 jaar
  • Hoe zwaar is deze kip? Hennen zijn 3 tot 4 kilo, hanen zijn vaak 1 kilo zwaarder.
  • Hoeveel eieren leggen ze per jaar? ± 150 per jaar en leggen ook in de winter
  • Geschikt voor vlees? Ja
  • Wat is het karakter van de kip? Rustig en vriendelijke kip die tolerant is naar andere rassen, dieren en mensen.
  • Worden ze broeds? Ja en zijn goede broeders
  • Kunnen ze tam worden? Ja, heel makkelijk
  • Vliegen ze actief? Ze zijn vrij groot en zwaar waardoor vliegen lastig is.
  • Overig
    Dit zijn kippen die weinig geluid maken, zelf de hanen;
    Ze hebben veren op de poten, als het regent kan hier modder vast in komen te zitten en dit vergt extra zorg en onderhoud;
    Door het formaat en de postuur worden ze ook wel de Koningskip genoemd.

New Hampshire Kip

  • Hoe zwaar is deze kip? Hennen zijn 3 kilo, hanen zijn vaak 1 kilo zwaarder.
  • Hoeveel eieren leggen ze per jaar? ± 220 per jaar
  • Geschikt voor vlees? Ja
  • Wat is het karakter van de kip? Rustig en heel verdraagzaam waardoor ze niet agressief zijn tegen elkaar.
  • Worden ze broeds? Niet echt
  • Kunnen ze tam worden? Ja tamelijk goed
  • Vliegen ze actief? Ze vliegen niet goed. Als ze vliegen is het niet hoog en een korte afstand.
  • Overig
    Dit ras is ideaal voor beginners ook omdat het erg resistent is tegen ziekte;
    Het is mogelijk deze in de ren te houden, toch scharrelen ze liever vrij in de tuin.
New Hampshire kip
Sussex

Sussex

  • Hoe zwaar is deze kip? Hennen zijn ± 3,5 kilo, hanen zijn vaak 1 kilo zwaarder.
  • Hoeveel eieren leggen ze per jaar? ± 200 per jaar en leggen ook in de winter
  • Geschikt voor vlees? Ja
  • Wat is het karakter van de kip? Hele rustige kippen, bij genoeg ruimte kunnen zelf 2 hanen bij elkaar geplaatst worden. Het kunnen wel spraakzame kippen zijn bij het leggen van een ei.
  • Worden ze broeds? Ja, geregeld
  • Kunnen ze tam worden? Ja, heel makkelijk
  • Vliegen ze actief? Ze vliegen door het gewicht niet snel, als ze vliegen, vliegen ze niet hoog.
  • Overig
    Dit ras is sterk en vitaal;
    Ideale kip voor beginners die ook kuikens willen.

Noord Hollandse Blauwe

  • Hoeveel eieren leggen ze per jaar? ± 150 per jaar
  • Geschikt voor vlees? Ja
  • Wat is het karakter van de kip? Rustig en verdragen soortgenoten goed
  • Kunnen ze tam worden? Ja 
  • Worden ze broeds? Weinig
  • Vliegen ze actief? Door het gewicht is vliegen lastig en ze vliegen dan ook zelden
  • Overig
    Een ras wat prima in een ren kan maar het gelukkigste wordt van vrij scharrelen, dan kunnen ze ook minder snel vervetten;
    Is een ras wat voor vleesproductie is gefokt maar is vervangen door hybride rassen waardoor het ras nu bijna uitgestorven is.
Noord Hollandse Blauwe
Rhode Island Red

Rhode Island Red

  • Hoe zwaar is deze kip? Hennen zijn 2,5 tot 3 kilo, hanen zijn vaak 1 kilo zwaarder.
  • Hoeveel eieren leggen ze per jaar? ± 250-300 per jaar
  • Geschikt voor vlees? Ja
  • Wat is het karakter van de kip? Rustig maar temperamentvol Met rustige rassen. Hanen kunnen Luid en agressief zijn.
  • Overig
    Dit ras is sterk en vitaal waar geen bijzondere ziekte voorkomen;
    Het zijn hele actieve kippen die ervan houden om rond te scharrelen en kunnen zo zelf ook prima voor zichzelf zorgen;
    Deze kip is geschikt als vleeskip, echter is het vlees geel.

Plymouth Rock

  • Hoe zwaar is deze kip? Hennen zijn 2,5 tot 3 kilo, hanen zijn vaak 1 kilo zwaarder.
  • Hoeveel eieren leggen ze per jaar? ± 160 – 180 per jaar
  • Geschikt voor vlees? Ja
  • Wat is het karakter van de kip? Rustig, ook de hanen. Het zijn sterke en energieke vogels die weinig ruimte nodig hebben.
  • Kunnen ze tam worden? Ja 
  • Worden ze broeds? Vaak
  • Vliegen ze actief? Het zijn ook vleeskippen waardoor ze geen goede vliegers zijn.
  • Overig
    Dit ras heeft misschien weinig ruimte nodig, toch scharrelen ze het liefst vrij rond.
Plymouth Rock
Marans

Marans

  • Hoe zwaar is deze kip? Hennen zijn 2,5 tot 3 kilo, hanen zijn vaak 1 kilo zwaarder.
  • Hoeveel eieren leggen ze per jaar? ± 150 per jaar maar wel tot 100 gr per stuk
  • Geschikt voor vlees? Ja
  • Wat is het karakter van de kip? Rustig en zelden tot nooit agressief naar mens en/of dier
  • Worden ze broeds? Nauwelijks
  • Kunnen ze tam worden? Ja heel makkelijk
  • Overig
    Geschikt voor een ren, alleen dan kunnen ze lui en gauw dik worden. Krijgen ze de ruimte zijn ze actief. Té dikke kippen leggen geen eieren;
    Leggen hele donkere bruine, bijna bordeaux rode eieren.

Wyandotte

  • Hoe oud wordt de kip? 6-7 jaar
  • Hoe zwaar is deze kip? Hennen zijn 2,5 tot 3 kilo, hanen zijn vaak 1 kilo zwaarder.
  • Hoeveel eieren leggen ze per jaar? ± 150 per jaar
  • Geschikt voor vlees? Ja
  • Wat is het karakter van de kip? Rustig
  • Kunnen ze tam worden? Ja 
  • Worden ze broeds? Vaak
  • Vliegen ze actief? Redelijk vliegvermogen al doen ze dan voornamelijk bij gevaar
  • Overig
    Sterk en vitaal ras;
    Geliefd onder beginners omdat ze niet veeleisend zijn;
    Het is zowel geschikt voor vlees/leg/sier. 
Wyandotte
Araucana

Araucana

  • Hoe oud wordt deze kip? ± 8 jaar
  • Hoe zwaar is deze kip? Hennen zijn 1,6 tot 2 kilo, de hanen zijn vaak 1 kilo zwaarder.
  • Hoeveel eieren leggen ze per jaar? ± 225 per jaar
  • Geschikt voor vlees? Nee
  • Wat is het karakter van de kip? Rustig
  • Worden ze broeds? Vaak
  • Kunnen ze tam worden? Ja
  • Vliegen ze actief? Nee
  •  Overig
    Kunnen in een ren worden gehouden;
    Sterk en vitaal kippenras;
    Leggen kleurige eieren, vaak blauw/groen;

Zo dat was het even over de kippenrassen en -soorten. Het onderzoek was, net als deze blogpost, vrij lang en uitgebreid. Er is ook nog zoveel meer te vertellen over kippen. Want als starter heb je misschien wel een idee bij broedsheid of rui, maar dat ze dan even geen eieren leggen is wel iets waar je rekening mee moet houden. Net als de winter bijvoorbeeld. Om eieren te leggen hebben kippen namelijk 14-16 uur daglicht nodig, op een aantal soorten na die ik hierboven heb benoemd.

Om het hele jaar door lekkere eitjes te hebben kan het dus ook goed zijn om een aantal soorten bij elkaar te houden. Kan dat zomaar? Jazeker. Kippen maakt het niet zoveel uit welke soortgenoten het heeft, zolang ze maar niet in hun eentje zijn.

Binnenkort verschijnt er nog een uitgebreide FAQ met dit soort vragen. Heb je voor nu nog vragen? Stel ze hieronder, dan gaan we samen het kippenavontuur aan.

Karin

Steun jij mijn werk? Dan kan je me steunen met een eenmalige of periodieke bijdragen.
Heb je iets aan de content alleen heb je even niets over? Dan help je me ook door de content te delen zodat iedereen die wat hulp kan gebruiken hier verder mee kan komen. Alle content die ik maak wil ik voor iedereen beschikbaar maken. Een zelfvoorzienend leven in verbinding met alles om je heen gun ik iedereen. Om dit te kunnen doen heb ik jou hulp nodig. Door de bijdrage maak je de content en ook aankomende podcasts met gasten mogelijk.

Dit is het einde van de pagina. Niet gevonden wat je zoekt, heb je nog een vraag of suggestie voor het zelfvoorziend blog? Stuur een dm via Insta of mail me naar hi@karinbakker.com